Ventilatie is het proces waarbij verse lucht wordt aangevoerd en vervuilde lucht wordt afgevoerd binnen een ruimte.
Ventileren wordt gezien als een intentioneel proces. Wanneer er onbewust luchtstromen zijn binnen een ruimte, bijvoorbeeld door kieren en openingen, wordt dit infiltratie of ongecontroleerde ventilatie genoemd.
Aan de hand van ventilatie kan de luchtvochtigheid en temperatuur beheerd worden. Wanneer er geen goede ventilatie plaatsvindt kunnen schadelijke stoffen en gassen blijven hangen.
Slecht ventileren kan ook bijdragen aan het ontstaan van schimmels en bacteriën. Dit kan leiden tot hygiënische problemen en vervelende geuren. Goed ventileren is dus erg belangrijk om een gezond leefklimaat te waarborgen.
Welke soorten ventilatie zijn er?
In de basis bestaan er twee soorten ventilatie: natuurlijke ventilatie en mechanische ventilatie.
Natuurlijk ventilatie werkt aan de hand van drukverschillen in ruimtes waardoor er luchtstromingen ontstaan.
Mechanische ventilatie maakt daarentegen gebruik van een ventilator. Deze ventilator kan vaak worden ingesteld op toerental en snelheid, dit gebeurd handmatig met bedieningen of wordt automatisch gestuurd door een sensor. De sensor meet bijvoorbeeld het CO2– of vochtgehalte, aan de hand hiervan kan de ventilator aan- of uitgeschakeld worden.
Verschillende ventilatiesystemen
Er wordt onderscheid gemaakt tussen vier verschillende ventilatiesystemen voor een woningen: A, B, C en D.
Ventilatiesysteem A: natuurlijke ventilatie
Dit systeem maakt zoals eerder omschreven gebruik van de natuurlijke krachten van bijvoorbeeld de wind voor luchtverversing. Toevoer van verse lucht gaat bijvoorbeeld door deuren, roosters en ramen. Afvoer van lucht bij natuurlijke ventilatie gaat vaak via een afvoerkanaal vanuit de keuken en badkamer.
Voornamelijk oudere woningen zijn voorzien van een ventilatiesysteem A. Voordeel van natuurlijke ventilatie is dat het geen gebruik maakt van elektriciteit of andere energiebronnen. Nadeel van dit ventilatiesysteem is de geringe controle op de luchtstromen. Het is afhankelijk van het weer en de omgeving waardoor niet altijd de gewenste hoeveelheid lucht toegevoerd kan worden.
Ventilatiesysteem B: Toevoer met ventilatoren
Bij ventilatiesysteem B wordt er aan de hand van ventilatoren verse lucht naar binnen gezogen door toevoeropeningen. Hierdoor wordt de vervuilde lucht in de ruimte als het ware naar buiten gedwongen.
Een ventilatiesysteem B wordt echter tegenwoordig minder vaak toegepast omdat ventilatiesysteem C en ventilatiesysteem D een beter alternatief zijn.
Ventilatiesysteem C: Afzuiging met ventilatoren
Ventilatiesysteem C komt in Nederland het meest voor. Dit ventilatiesysteem maakt ook gebruik van ventilatoren, echter worden de ventilatoren hier gebruikt om de lucht uit bijvoorbeeld de keuken, badkamer en het toilet af te voeren naar buiten. Dit gaat via een kanalensysteem en roosters. Door het afvoeren wordt een onderdruk gecreëerd zodat verse lucht automatisch naar binnen komt.
Een ventilatiesysteem C systeem is duurder dan een ventilatiesysteem A, maar heeft wel als grote voordeel dat de luchtstroom altijd voldoende is.
Type D: Balansventilatie
Ventilatiesysteem D is balansventilatie, dit type werkt aan de hand van een evenwicht van toe- en afvoer van lucht in de woning, dit wordt geregeld door één ventilatie-unit. Lucht wordt in de woning toe- en afgevoerd via een kanalensysteem. Verse lucht wordt naar woonruimtes en slaapkamers verspreid, in de keuken, badkamer en het toilet wordt de lucht afgezogen.
Ventilatiesysteem D is bijna altijd voorzien van een zogenaamde warmteterugwinning (WTW) unit. Deze unit gebruikte de warmte uit de afgevoerde lucht uit de woning om de verse aangezogen lucht van buiten te verwarmen. Dit type systeem is dus erg energie-efficiënt wordt sinds 2000 als voornaamste ventilatiesysteem toegepast in de woningbouw.